علم سنگ درمانی پیشینه هزاران ساله دارد و از دیرباز در شمار شیوه های درمان های طبیعی بوده  است . کتیبه های سومری و متون علوم بودایی هند باستان قدیمی ترین گزارش ها در مورد خواص درمانی گوههاست که به هزاره چهارم پیش از میلاد باز می گردد . طب سنتی هند ( آیورودا ) درباره تهیه ی پودر ، خمیر و الگزیر ( مخلوط حاوی الکل ) با سنگهای شفابخش ،  دستور های دقیقی دارد . متون و دستورهای این طب تا به امرو حفظ شده و پزشکان در سراسر دنیا و به خصوص در امریکا ،  اروپا و هند آن ها را به کار می گیرند . 

    درمانگران در چین باستان نیز از خواص ارتعاشی سنگ ها آگاه بوده اند . کتاب امپراتور زرد ( حدود پنج هزار سال قبل ) نوشته و گردآوری «چی بو» ،  توضیحات فراوانی در مورد گوهرها و تاثیر آن ها در بدن انسان دارد . 

    ارسطو فیلسوف مشهور یونانی و دیگر دانشمندان آن دیار از قدرت ویژه سنگ های شفا بخش سخن گفته اند .  رومیان نیز تحت تاثیر آموزه های یونان و سایز تمدن های باستانی ، هواره از سنگ های شفا بخش استفاده می کرده اند . 

    زن درمانگردی به نام «هیلد گارد» در قرن دوازدهم میلادی ( اروچای قرون وسطی ) در کتاب معروف خود به نام «فیزیکا» توضیح گسترده ای درباره خواص در مانی سنگ  های نیمه قیمتی نوشته است . هیلد گارد برای درمان بیماران خود ، سنگ هایی خاص را بر روی نقاطی از بدن قرار می داده و یا آن ها را یک شبانه روز در ظرف آب نگاه می داشته و از آن به بیمار می نوشانده است . 

    «پاراسلسوس» پر آوازه ترین پزشک اروپا در دوران رنسانس ، در مورد ویژگی های شفابخش سنگ ها و مواد معدنی و ارتباط این خواص با ساختمان فیزیکی و فرمول شیمیایی آن ها بررسی و مطالعه کرده است . او نتیجه گرفت که از سنگ های ساییده شده یا خرد شده نه تنها برای درمان علایم بیماری ها ، بلکه برای علاج دلایل عمیق بیماری هم می توان استفاده کرد . دانشمندان ایرانی پس از اسلام توجه و عنایت ویژه ای به گوهرها و سنگ های شفابحش داشته و کتب و رساله های بسیاری در این فن تالیف کرده اند . جناب آقای ایرج افشار در مقدمه کتاب «جواهرنامه» نظامی به 39 اثر نوشته شده ، اعم از خطی و مطبوع که توسط دانشمندان جهان اسلام در باب معرفی سنگ ها و جواهرات و خواص آن ها نگاشته شده اشاره کرده است . از این میان ، می توان به کتاب های «منافع الاحجار» نوشته حنین بن اسحاق ( م 261 ه ق ) ، «الجواهر و صفاتها» نوشته یحیی بن ماسویه ( م 243 ه ق ) ، و «القانون فی اطب» بخش سنگ ها نوشته ابوعلی سینا اشاره کرد. 

    شاید بتوان گفت که پر ارزش ترین و مهم ترین کتب گوهرشناسی ایران ، کتاب «الجماهر فی معرفه الجواهر» نوشته ی ابوریحان بیرونی به زبان عربی و رساله ی «تنسوخ نامه ایل خانی: نوشته ی خواجه نصیر الدین طوسی به رشته تحریر در آمده و شامل منافع و خواص و صفات گوهرها و سنگ هایش بیش بهاست.

منبع : داتینو